WEWALER

 ATI-ATI MARANG PAMALI!!

Wewaler atau Gugon Tuhon

Pangertening Wewaler

    Waler tegese pepali/ larangan. Cara panyebarane kanthi cara gethok tular saka leluhur marang putra wayah (turun temurun). Wewaler padha dene kaliyan gugon tuhon. Gugon tuhon asale saka tembung gugu lan tuhu, gugu tegese pracaya, dene tuhu tegese temenan/ nyata. Dadi pangerten saka wewaler utawa gugon tuhon yaiku wewarah utawa ajaran ing masarakat kang pantes digugu utawa diugemi. Ancase yaiku kanggo maringi pitutur luhur marang putra wayah

Jinising Wewaler

Gugon tuhon dibagi dadi 3 jinis:

1. Gugon tuhon salugu

    Wujude yaiku crita kuna. Nyritakake golongan bocah sukerta (ala) lan terancam bakal dadi mangsane bathara kala. Cara ngilangi sukerta yaiku kudu diruwat kanthi cara mentasake wayang kulit lakon "Amurwakala".

Bocah sukerta: Ontang-anting, unting-unting, uger-uger lawang, kembang sepasang, gendhana-gendhini, gendhini-gendhana, sendhang kapit pancuran, pancuran kapit sendhang, pandhawa lima, lsp.

Bocah sukerta kuwi mau menawa ora diruwat bakal duweni nasib sial lan bisa kanthi donga utawa nanggap wayang. Dhalang kang mentasake ngerteni wewadi (apes) kang njalari Bathara Kala bisa lara lan kapok ora bakal ngganggu marang wong kang diruwat.

2. Isi wasita sinandhi

Pitutur isine sing ora ilok (tembung ora ilok)

Tuladha: 

Ora ilok wong wadon lungguh neng tengah lawang, marai mengko lamarane bali. Kanggo ngelingake supaya mengko mundhak kesenggol yen ana sing arep mlebu utawa metu.

Ora ilok mangan disangga. Kanggo ngelingake supaya ora numplak anggone mangan, amarga jaman semana golek pangan kuwi angel.

3. Wewaler

Isine larangan kang jelas lan duwe sanksi menawa dilanggar (ora saben dhaerah duwe wewaler)

Tuladha:

Wong Kudus ora kena mbeleh sapi

Wewaler iki jedhul amarga ing jaman biyen Sunan Kudus nalika nyebarake agama Islam kanthi cara ngurmati budaya Hindu kang sadurunge wus nyebar. Ing Budaya Hindu sapi dianggep dadi kewan kang ora kena dibeleh.

Wong Banyumas ora kena lunga ing dina Setu Pahing

Wewaler iki ana naliki jaman Raden Tumenggung Rahutama, menawa ora nglakoni mundhak apes utawa nemoni apes.